5-2- مهارتهاي اجتماعي

1-5-2- مبانی نظری مهارتهای اجتماعی

انسان موجودي است اجتماعي و ادامه زندگي به صورت انفرادي تقريبا غيرممكن است . به محض تولد و با دريافت نخستين احساس، خود را در رابطه با ديگران مي بيند. هر چند اين رابطه در ابتدا محدود است ولي همگام با رشد طبيعي به ناچار خود را در محيط وسيع تر و شلوغ تري مي بيند كه مي بايست به تعامل با اين محيط بپردازد، پس لازم است كه به موازات رشد جسماني، مهارت هاي اجتماعي نيز در وي تقويت شوند (حسینی نسب و همکاران، 1389).

قدرت سازگاري افراد در جامعه ي انساني برابر نيست و اين در حالي است كه كنار آمدن با ديگران اولين تكليفي اس ت كه در زندگي با آن رو به رو مي شويم. سطح سازگاري اجتماعي ما، كه بخشي از سبك زندگي ماست، بر روش برخورد ما با مشكلات زندگي تأثير م ي گذارد . در يك محيط مشابه اجتماعي، برخي انسان ها توان مقابله با مشكلات و انتظارات را در اندك زماني از دست مي دهند و خيلي زود در دام انزوا و افسردگي يا عملكرد نامناسب (رفتار ضد اجتماعي، تخريبي و ...) گرفتار م ي شوند . در مقابل، عد ه اي با انديشه و تحليل موقعيت، به رفتاري سازگارانه و همراه با تحمل روي مي آورند . آنان همواره به را ههاي مؤثر و مفيد مي انديشند و به درستي ميدانند كه راهي براي حل مسئله وجود دارد.همه ما در زندگي با چال ش ها و مشكلاتي مواجه مي شويم و هركس به شيوه خاص خود به مسائل پاسخ مي دهد برخي با ارزيابي درست و منطقي موقعيت و با استفاده از راهبردهايي مانند مسأله گشايي، تفكر مثبت و استفاده مؤثر از سيستم هاي حمايتي، با موقعيت مقابله مي كنند در مقابل، برخي ديگر به جاي مقابله سازگارانه با مسائل سعي مي كنند به روش هاي مختلف مانند پناه بردن به الكل و مواد مخدر و ساير راهبردهاي ناكارآمد از رويارويي با مشكلات اجتناب كنند كه اين نوع راهبردها هر چند ممكن است در كوتاه مدت مؤثر باشد ولي در دراز مدت پيامدهاي منفي بسيار دارد و فرد را از احساس كارآمدي و داشتن عزت نفس و خود ارزشمندي محروم مي سازد. پژوهشگران اين دو نوع سبك مقابله با مشكلات را به ترتيب مقابله مسأله مدار و مقابله هيجان مدار ناميده اند. اينكه در هنگام مواجهه با موقعيت هاي دشوار به كدام يك از اين راهبردها متوسل مي شويم به ارزيابي ما از موقعيت (ارزيابي اوليه) و توانايي خود در مقابله با اين موقعيت (ارزيابي ثانويه ) بستگي دارد (كلينكه[1] ، 1995؛ ترجمه محمدخاني،1386).امروزه پژوهشگران با بررسي راهبردهاي مقابله ا ي افراد موفق و ناموفق نشان داد ه اند مقابله كننده هاي موفق به مجموعه اي از مهارت هاي مقابله اي از قبيل انعطاف پذيري، خوش بيني دور ا نديشي، منطقي بودن و

[1] Klinke